PEMBUKAAN TAHUN PERUNDANGAN SYARIAH TAWAU 2015

 

23 FEBUARI 2015

Buat pertama kalinya dalam sejarah, Majlis Pembukaan Tahun Perundangan Syariah Tawau berjaya diadakan pada 6 Febuari 2015 bersamaan 16 Rabiulakhir 1436H. Acara yang diadakan di Dewan Mahkamah Tinggi Syariah Tawau itu bermula tepat jam 8.30am. Majlis itu dihadiri oleh Hakim Syarie dan Pegawai-Pegawai Kanan dan kakitangan Mahkamah Syariah Tawau, barisan Pendakwa Syarie yang diketuai oleh Ketua Pendakwa Syarie dan para Peguam Syarie yang beramal di Tawau yang dianggarkan sekitar 40 orang.

Majlis yang dijalankan menurut format prosiding di mahkamah itu bermula sebaik sahaja Hakim Mahkamah Tinggi Syariah Tawau memasuki Dewan Mahkamah Tinggi Syariah tepat jam 8.30am. Semua hadirin bangun memberi hormat dan selepas Hakim Mahkamah Tinggi memberi salam, prosiding pembukaan tahun perundangan syariahpun bermula. Timbalan Pendaftar Mahkamah Tinggi Syariah Tawau, Tuan Kassim Sauji memohon izin bagi memulakan prosiding dengan pembacaan ummul kitab al Fatihah. Prosiding seterusnya disusuli bacaan doa yang dipimpin oleh Pegawai Penyelidik Mahkamah Tinggi Syariah Tawau, Tuan Khalid bin Suahid.

 

Intipati Hujahan Peguam Syarie

Pengisian prosiding dimulakan dengan ucapan dari wakil Persatuan Peguam Muslim Sabah (AMAL) yang juga mewakili peguam-peguam syarie yang beramal di Tawau, Tuan Mohd Amin bin Hj. Tengreng. Dalam ucapannya yang mengambil masa selama 7 minit, beliau menyentuh peranan penting peguam syarie di Mahkamah Syariah. Beliau menekankan betapa para peguam syarie perlu berperanan membantu mahkamah bagi mencapai keadilan dalam sesuatu pertikaian kes. Para Peguam Syarie perlu sentiasa menyedari bahawa tugas sebagai wakil kepada anak guam mestilah dilaksanakan semata-mata mencari keredhaan Allah s.w.t dan jauh sekali dari menurut kehendak hawa nafsu, perasaan kasihan, marah, kemashyuran dan ingin memenangi sesuatu kes di Mahkamah. Beliau seterusnya menarik perhatian hadirin mengenai beberapa usaha kerjasama yang telah dijalankan oleh para peguam syarie di Tawau dalam rangka memartabatkan perundangan Islam di Negeri Sabah secara amnya dan secara khususnya di Daerah Tawau. Antara usaha yang dilaksanakan adalah menyediakan Klinik Guaman Syarie secara percuma kepada masyarakat Islam di Tawau pada setiap hari jumaat antara jam 2.00 petang sehingga 4.00 petang. Perkhidmatan yang dijalankan di bangunan Mahkamah Syariah Tawau ini telahpun dimulakan sejak bulan September 2014 lagi.

Para Peguam Syarie daerah ini juga menurut beliau turut terlibat dalam beberapa program lawatan dan kunjungan mahabbah Mahkamah Syariah Tawau ke beberapa agensi kerajaan yang berkaitan seperti Mahkamah Tinggi Awam, Balai Polis, Radio Televisyen Malaysia (RTM) dan FELDA UMAS dalam Daerah Tawau. Beliau melahirkan kesediaan para Peguam Syarie di daerah ini untuk memberi kerjasama dan sokongan padu atas apa-apa program yang dilaksanakan oleh Mahkamah dalam rangka meningkatkan mutu perkhidmatan dan penyampaian kepada masyarakat Islam di daerah ini. Ketika ini, pengisan Slot Bicara Syariah dan Perundangan di Tawau FM yang sudahpun bermula sejak bulan Januari 2015 adalah antara program berterusan melibatkan kerjasama antara Mahkamah Syariah Tawau, Peguam Syarie Tawau dan Tawau FM. Program ini diadakan pada minggu ketiga setiap bulan selama 30 minit dari pukul 2.00 petang hingga 2.30 petang.

Beliau yang mewakili suara Pegaum Syarie Tawau mengakhiri hujahan beliau dengan mengucapkan syabas dan tahniah kepada semua pihak yang telah bertungkus lumus bagi merealisasikan perlaksanaan majlis yang penuh bersejarah ini. Menurut beliau, majlis ini merupakan permulaan yang amat baik dan mengharapkan agar majlis seumpama ini dapat terus dilaksanakan pada tahun-tahun akan datang. Sebagai penutup, beliau menyatakan kepercayaan bahawa majlis ini jelas menunjukkan kepada umum bahawa sikap kebersamaan, kasih sayang dan setia kawan antara Mahkamah Syariah, Peguam Syarie dan Pendakwa Syarie mampu mencapai matlamat untuk menzahirkan keadilan undang-undang Islam sesuai dengan ungkapan “Syariah Asas Keadilan”.

 

Intipati Hujahan Ketua Pendakwa Syarie Sabah

Ucapan seterusnya disampaikan oleh Ketua Pendakwa Syarie Negeri Sabah, Tuan Sakaria Samela. Ucapan beliau yang mengambil masa selama 15 minit itu antara lain memaklumkan kepada hadirin bahawa prosiding Pembukaan Tahun Perundangan dan Syariah Tawau tahun 2015 ini merupakan satu sejarah dalam perundangan Islam di Malaysia. Menurut beliau, program seumpama ini belum pernah diadakan di mana-mana negeri di Malaysia. Justeru, usaha yang diadakan dengan kerjasama antara Mahkamah Syariah Tawau, Peguam Syarie Tawau dan Bahagian Pendakwaan Syarie Sabah ini merupakan sejarah tersendiri yang akan terpahat dalam lipatan sejarah bagi komuniti syariah di Malaysia. Beliau turut mengalu-alukan agar Pembukaan Tahun Perundangan Syariah ini dapat diadakan sebagai acara tahunan yang bukan saja diadakan di Daerah Tawau, malah dapat pula dikembangkan di peringkat negeri dan Kebangsaan pada masa hadapan.

Ketika menghuraikan peranan Pendakwa Syarie, beliau menekankan bahawa pendakwa dan peguam merupakan kumpulan professional yang bertindak untuk menegakkan keadilan, bersumberkan wahyu ilahi, melangkaui catatan manusiawi dalam bentuk dokumen yang dikanunkan. Menurutnya lagi, dalam merencanakan keadilan Islam, pendakwa dan peguam perlu berinteraksi melalui etika professional tanpa melayan kehendak klien atau saksi yang tidak professional. Bagi mencapai keadilan dan keindahan Islam, ketika bertindak tegas terhadap individu yang disyaki melanggar undang-undang, tanggungjawap pendakwa syarie dan peguam syarie tetap dilaksanakan. Antaranya, mereka sama sekali tidak dipujuk, apa lagi dipaksa untuk mengaku salah semata-mata untuk membolehkan hukuman ringan dapat dipertimbangkan atau play bargain digunakan. Pendakwa Syarie menurut beliau perlu mengambil perhatian bahawa dalam prinsip hukum syarak, tidak wujud istilah apabila memberi kerjasama kepada pihak berwewenang, hukuman ringan dapat diberikan.

Selaku Ketua Pendakwa Syarie Negeri Sabah, beliau melahirkan iltizam dan komitment untuk menyokong apa sahaja usaha ke arah menaikkan imej dan martabat institusi kehakiman syariah. Turut ditekankan dalam ucapan beliau adalah sokongan dan harapan pihak Pendakwaan Syarie agar hasrat kerajaan bagi menambahkan bilangan peringkat Mahkamah Syariah kepada 5 peringkat yang meliputi Mahkamah Rendah, Mahkamah Tengah, Mahkamah Tinggi, Mahkamah Rayuan dan Majlis Rayuan Syariah akan menjadi kenyataan. Beliau juga melahirkan harapan bahawa usaha kerajaan bagi menubuhkan Jabatan Pendakwaan Syariah di negeri-negeri termasuk Sabah dalam rangka memperkasa dan memantapkan pengurusan dan pentadbiran kes-kes jenayah syariah akan menjadi kenyataan. Langkah ini telah dipersetujui oleh Majlis Kebangsaan Hal Ehwal Islam (MKI) yang pengerusikan oleh YAB Perdana Menteri. Beliau seterusnya memaklumkan mengenai peningkatan kes pendakwaan jenayah syariah di negeri ini dan khususnya di Tawau yang sudah tentunya memerlukan komitment yang tinggi antara Mahkamah Syariah Tawau dan Bahagian Pendakwaan bagi memastikan kes-kes berkenaan dapat diselesaikan menurut masa yang sewajarnya. Ketika ini, Bahagian Pendakwaan Syarie telah menempatkan seorang Timbalan Pendakwa Syarie di Tawau bagi mengendalikan kes-kes pendakwaan bagi kesalahan-kesalahan syariah di Pantai Timur Sabah meliputi Daerah Tawau, Lahad Datu, Kunak dan Semporna.

 

Intipati Amanat dan Rumusan Yang Arif Hakim Mahkamah Tinggi Syariah

Kemuncak prosiding adalah ucapan dan amanat dari Hakim Mahkamah Tinggi Syariah Tawau. Dalam amanatnya, Yang Arif melahirkan kesyukuran kepada Allah kerana mengizinkan acara Pembukaan Tahun Perundangan Syariah bagi Daerah Tawau tahun 2015 ini dapat dilaksanakan. Menurut beliau, acara yang julung kali diadakan ini merupakan satu detik penting dalam sejarah komuniti perundangan Syariah bukan saja di Tawau, malah di Negeri Sabah dan juga di Malaysia. Ini kerana, acara ini merupakan yang pertama kali diadakan. Dalam amanatnya, Yang Arif memaklumkan mengenai beberapa peristiwa penting dan berimpak tinggi dalam konteks perkembangan Islam di Malaysia telah berlaku di Mahkamah Syariah Tawau sepanjang tahun 2014. Perlaksanaan hukuman sebatan syariah sebanyak 6 rotan di dalam mahkamah terbuka Mahkamah Tinggi Syariah Tawau pada 28 Oktober 2014 merupakan detik penting yang terpahat dalam sejarah perundangan Islam di negara ini. Ini kerana, perlaksanaan hukuman sebatan yang disaksikan di khalayak ramai itu merupakan pertama kali berlaku dalam sejarah Mahkamah Syariah di Malaysia. Perlaksanaan hukuman tersebut mendapat reaksi positif dan sokongan padu dari pelbagai pihak.

Malah menurut beliau, ekoran dari kejayaan perlaksanaan hukuman sebat di Tawau, satu Standard Operating Procedure (SOP) mengenai perlaksanaan hukuman sebat di hadapan umum bakal dikeluarkan oleh Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia (JKSM) untuk digunapakai bagi seluruh negeri di Malaysia. Dalam amanat itu juga, beliau turut melahirkan kesyukuran kerana impian untuk melaksanakan solat berjamaah di Mahkamah Syariah Tawau berjaya diadakan bagi solat zohor dan asar. Perlaksanaan solat berjamaah ini telah diwajibkan kepada semua pegawai dan kakitangan lelaki Mahkamah Syariah Tawau sejak 17 November 2014 melalui satu arahan khas yang dikeluarkan oleh Hakim Mahkamah Tinggi Syariah Tawau. Bagi melicinkan perlaksanaan solat tersebut, prosding kes dalam Mahkamah Rendah dan Tinggi Syariah dihentikan 10 minit sebelum masuknya waktu solat. Perlaksanaan solat berjemaah melibatkan kakitangan Mahkamah, para peguam syarie dan para pelanggan yang berurusan di Mahkamah Syariah dilihat amat positif dalam meningkat kualiti kerohanian di kalangan warga Mahkamah Syariah di daerah ini. Beliau turut berkongsi harapan dengan wakil Peguam Syarie, Tuan Mohd Amin bin Hj. Tengreng dan Tuan Sakaria bin Samela selaku Ketua Pendakwa Syarie Sabah agar acara Pembukaan Tahun Perundangan dan Syariah ini dapat diteruskan pada masa hadapan setiap tahun bukan sahaja di Daerah Tawau tetapi juga di peringkat negeri-negeri di Malaysia.

Turut mendapat perhatian dalam amanat dan rumusan Yang Arif Hakim adalah kerjasama yang diadakan oleh Mahkamah Syariah Tawau dan Peguam Syarie Tawau untuk membuat pengisian sekali dalam sebulan rancangan khas dalam Radio Tawau FM yang dinamakan Bicara Syariah dan Perundangan. Rancangan yang dibuat secara langsung sejak bulan Januari tahun 2015 ini dilihat mampu membantu masyarakat Islam dan bukan Islam di sekirar Daerah Tawau, Kunak, lahad Datu dan Semporna untuk mengenali Mahkamah Syariah lebih dekat lagi. Di samping mendapat gambaran sebenar peranan dan fungsi Mahkamah Syariah, masyarakat setempat juga mendapat manfaat untuk mengetahui bidang kuasa mahkamah syariah, peranan peguam syarie, tata cara permohonan dan tuntutan di mahkamah syariah, cabaran-cabaran dan perkembangan-perkembangan semasa dalam dunia perundangan Islam.

Perkhidmatan Klinik Guaman Syarie secara percuma setiap minggu di bilik yang disediakan di Bangunan Mahkamah Syariah Tawau turut mendapat reaksi positif Yang Arif Hakim. Perkhidmatan yang bermula sejak bulan September 2014 semakin mendapat sambutan masyarakat Islam setempat. Usaha yang membabitkan semua peguam syarie yang beramal di Tawau ini sekali gus dapat memberi gambaran positif terhadap kewibawaan dan peranan para peguam syarie dalam rangka mencelikkan masyarakat kepada hak-hak mereka dan hal-hal berkaitan perundangan islam di sekitar Pantai Timur Sabah.

Sesuai dengan tema tahun ini yang berbunyi “KE ARAH KEBERSAMAAN, KASIH SAYANG DAN SETIA KAWAN”, Yang Arif Hakim mengharapkan agar kerjasama antara pihak Pendakwaan Syarie dan para peguam syarie di Daerah ini terus dikekalkan serta ditingkatkan dari semasa ke semasa. Prosiding yang berjalan selama 1 jam dan berakhir tepat pada pukul 9.30 pagi itu ditangguhkan pada tahun hadapan. Acara yang menggabungkan Pegawai Kehakiman, Pendakwaan Syarie dan Peguam Syarie dengan pakaian lengkap dan jubah khas sesuai dengan profesyen masing-masing memperlihatkan keunikan tersendiri. Sesi bergambar beramai-ramai bersama Hakim Syarie kemudiannya diadakan dalam Dewan Mahkamah Tinggi Syariah dan juga di luar bangunan Mahkamah. Para peserta yang hadir rata-rata menyatakan perasaan puas hati dan menyatakan harapan agar majlis seumpama ini dapat diteruskan pada tahun hadapan.

Pengesahan Perceraian tanpa kebenaran Mahkamah sudah Selesai. Mana penalti terhadap suami?

 

3 Mei 2014

Soalan

Assalamualaikum.

Siapa yang akan mengkuatkuasakan penalti ini? Biasanya pihak isteri akan menfailkan pengesahan perceraian di makhamah. Hakim akan megesahkannya setelah terdapat bukti yang kukuh. Tetapi tidak pula diperintahkan pihak bekas suami untuk membayar denda yang berkaitan? Siapa yang akan mengkuatkuasakan penalti ini? Kes ini berlaku dalam keluarga saya tetapi pihak bekas suami masih belum dikenakan penalti dan perceraian telah berlaku beberapa tahun yang lalu.

Jawapan

Walaikumussalam wbt.

Terimakasih atas pertanyaan Saudari di atas. Kes perceraian adalah satu kes yang berasingan dengan kes jenayah syariah. Setelah didapati bahawa lafaz talaq sah dan perceraian disahkan telah berlaku di luar mahkamah tanpa kebenaran Mahkamah Syariah, maka satu perintah bertulis akan dikeluarkan oleh Mahkamah mengenai perceraian tersebut.

Berhubung penalti kerana menceraikan isteri tanpa kebenaran mahkamah, adalah perlu difahami bahawa penalti hanya dikenakan kepada pesalah jenayah sebagai salah satu bentuk hukuman ke atas pesalah yang telah disabitkan bersalah kerana melanggar undang-undang. Bagi sesiapa yang didapati menceraikan isterinya tanpa mendapat kebenaran terlebih dahulu dari Mahkamah Syariah, seseorang itu boleh didakwa dan jika disabitkan bersalah, boleh dihukum dengan denda tidak lebih RM1,000 atau penjara tidak lebih 6 bulan atau kedua-duanya sekali. Perkara ini disebutkan dalam seksyen 125 Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam 2004. Ini bermakna, bukan penalti dengan membayar denda sahaja bentuk hukuman yang boleh dikenakan kepada pesalah, tetapi juga meliputi hukuman penjara jika itu yang dirasakan menasabah dan wajar oleh mahkamah.

Timbul persoalan di mana mahkamah telah lama membuat keputusan mengenai pengesahan perceraian di luar mahkamah. Bagaimanapun tiada apa-apa tindakan berbentuk penalti atau hukuman penjara yang dikenakan kepada pasangan yang terlibat. Isunya, adakah si suami atau bekas suami akan terlepas begitu saja? Ya. Si suami akan terlepas begitu saja jika tidak ada tindakan susulan yang dilakukan oleh mana-mana pihak untuk merujukkan kes berkenaan kepada pihak berkuasa agama. Justeru, apa yang perlu dilakukan ialah sesiapa saja yang mempunyai maklumat mengenai suatu kesalahan yang telah dilakukan boleh dan sepatutnya melaporkan hal tersebut kepada pihak berkuasa agama. Aduan bukan saja boleh dibuat oleh pasangan berkenaan, tetapi juga oleh pegawai agama di Bahagian Perkahwinan, Perceraian dan Rujuk di Jabatan Agama Islam.

Aduan bertulis perlu dikemukakan kepada Pegawai Penguatkuasa Agama di Jabatan Agama Islam Negeri di mana kesalahan itu dilakukan. Penguatkuasa Agama pula seterusnya membuat siasatan terhadap aduan berkenaan. Pihak-pihak berkaitan yang mempunyai maklumat mengenai aduan tersebut lazimnya akan dipanggil memberi keterangan bagi melengkapkan kertas siasatan.

Setelah dilengkapkan, kertas siasatan itu akan dikemukakan oleh Penguatkuasa Agama kepada Ketua Pendakwa Syarie Negeri untuk disemak dan diteliti. Jika siasatan lengkap, kes tersebut akan difailkan di Mahkamah untuk tujuan pendakwaan. Saman akan dikeluarkan oleh mahkamah ke atas Tertuduh. Tertuduh dalam konteks ini adalah suami. Bentuk pertuduhan adalah melakukan kesalahan jenayah syariah kerana menceraikan isteri tanpa kebenaran dari mahkamah syariah terlebih dahulu. Jika disabitkan salah, tertuduh samada akan dihukum denda atau penjara atau kedua-duanya sekali sebagaimana yang dijelaskan sebelum ini.

Lazimnya dalam kes jenayah melibatkan kesalahan menceraikan isteri tanpa kebenaran mahkamah, hukuman yang dijatuhkan adalah dalam bentuk denda bagi kesalahan kali pertama. Pesalah boleh memohon agar diberi tempoh tertentu untuk melunaskan bayaran denda tersebut. Sekiranya gagal membayar dalam tempoh yang ditetapkan, Mahkamah boleh menghukum pesalah itu dengan hukuman penjara tidak melebihi 6 bulan.

Semoga penjelasan ini ada manfaatnya untuk Saudari dan para tetamu ERAKITA sekalian.

Wallahu a’lam.